مقدمه: سر ساکشنهای جراحی
استفاده از سر ساکشن، موضوع بحث ما است. ترس از مراجعه به دندانپزشک و انجام عملهای جراحی دهان میتواند باعث بیمیلی بیماران برای مراجعه به دندانپزشکی شود. همچنین این مورد باعث افزایش ناراحتی در هنگام انجام جراحیهای دندان میشود و این ترس در بسیاری از افراد بهگونهای است که از نوعی اضطراب دندان رنج میبرند. جراحی دهان برای درمان حفرهها، عفونتها، دندانهای شکسته و مسائل مربوط بهسلامت فک و لثه از رایجترین اقدامات پزشکی هستند. اگرچه اکثر جراحیها بهصورت سرپایی انجام میشوند اما در صورت آسیب انسدادی به دندانها یا فکها، عفونت جدی یا آسیبی که شرایط را پیچیده کند جراحی دندان به یک روش اورژانسی تبدیل میشود.
استفاده از سر ساکشن دندان چه در مطب استفاده شود چه در بیمارستان یا شرایط اورژانسی، رعایت تکنیک مناسب میتواند خطر ایجاد عوارض آن را کاهش دهد. همچنین به کاهش اضطراب بیمار و راحتتر بودن او در هنگام عمل هم کمک میکند. در ادامه به بررسی آموزش نکات و ترفندهای استفاده کردن از سر ساکشن میپردازیم تا استفاده از آن را برای شما آسانتر کنیم.
دستگاه ساکشن چیست؟
برای اینکه توضیح دهیم سر ساکشن چیست بیایید ابتدا ببینیم دستگاه ساکشن چیست و به چه صورت عمل میکند. دستگاه ساکشن که بهعنوان آسپیراتور نیز شناخته میشود نوعی وسیله پزشکی است که عمدتاً برای ازبینبردن گرفتگیهایی که مخاط، بزاق، خون یا ترشحات در حین عمل جراحی ایجاد میکنند استفاده میشود. هنگامیکه فردی به دلیل عدم هوشیاری یا یک روش پزشکی مداوم قادر به پاکسازی ترشحات دهان یا بدن خود نباشد دستگاههای ساکشن با حفظ یک راه هوایی و پاکسازی مسیر تنفس به او کمک میکنند تا نفس بکشد.
در عملهای جراحی، متخصصان مراقبت از دستگاههای ساکشن بهعنوان بخشی جداییناپذیر از یک برنامه درمانی استفاده میکنند. یعنی برای استفاده از سر ساکشن زمانی که راه هوایی بیمار به طور جزئی یا کامل مسدود شده باشد سریعاً وارد عمل میشوند. از دستگاههای ساکشن میتوان همراه با سایر فناوریهای پزشکی برای درمان انواع شرایط تهدیدکننده زندگی بیمار استفاده کرد.
به همین دلیل آسپیراتورها هم در محیطهای پیش بیمارستانی و هم در محیطهای بیمارستانی به یک ستون اصلی تبدیل شدهاند. باتوجهبه استفادهای که از این دستگاهها میشود، معمولاً سؤالاتی در مورد کاربرد آنها، عملکردشان و تجهیزات مورداستفاده در آنها وجود دارد.
سر ساکشن یانکور چیست؟
جراحی یکی از روشهای درمانی در دندانپزشکی است البته تکنیکهای خاص خود را دارد. برای اینکه هنگام جراحی ترشحات داخل بینی و دهان بیمار مانع از فعالیت دکتر دندانپزشک نشود باید از یک سر ساکشن استفاده شود تا این ترشحات را به داخل خود بکشد. به این صورت دهان شما تقریباً خشک خواهد بود و دکتر بهتر میتواند کار خود را انجام دهد.
کاربردهای استفاده از سر ساکشن
ساکشن فقط در دندانپزشکی مورداستفاده قرار نمیگیرد بلکه استفاده از سر ساکشن بهطورکلی در مواقعی که بیمار دارای زخم و ترشحات باشد استفاده میشود.
- محلول شستشو را از سطح زخم بیمار پاک میکند.
- محل جراحی را تمیز کرده و آن را برای انجام ادامه جراحی، خشک نگه میدارد.
- باعث میشود محل خونریزی به طور دقیق مشخص باشد تا پزشک و تیم اورژانس بتوانند عملیات لازم را برای بهبود آن انجام دهند.
- رگ خونریزی کننده را کمپرس میکند تا خونریزی کمتری داشته باشد.
- حفرههای عفونی را تخلیه میکند.
- به برداشتن تومور مغزی و بافتهای آسیبدیده آن کمک میکند.
توجه کنید که استفاده کردن از سر ساکشن روشهای مختلفی دارد و در جراحیهای مختلف استفاده از آن یکسان نیست. ممکن است قدرت مکش در یک عمل جراحی دندان خیلی کمتر از قدرت مکش آن در یک جراحی بزرگتر باشد.
روش استفاده از سر ساکشن
تکنیکهای استفاده کردن از سر ساکشن دندانی باعث میشود بیمار شما یک جراحی ایمن و راحت را تجربه کند؛ بنابراین بهتر است نکات زیر را هنگام استفاده از ساکشن رعایت کنید:
- قبل از شروع جراحی با بیمار در مورد این دستگاه و استفاده از سر ساکشن صحبت کنید. بهخصوص اگر بیمار از اضطراب دندانی رنج میبرد.
- برای انجام اقدامات معمولی دندانپزشکی قبل از شروع جراحی، برنامه درمانی را با بیمار در میان بگذارید. اینکه بیمار نداند چه عملیاتی را در دهانش انجام میدهید ممکن است باعث اضطراب بیشتر او شود. همچنین اگر دندانپزشک چندین دندان را همزمان باهم درمان کند این مورد اهمیت دوچندان دارد. زیرا شما با حالتهای بدن و… باید به دندانپزشک خود برای انجام جراحی کمک کنید.
- تجهیزات سر ساکشن را طوری قرار دهید که بافت دهان مانند لثه یا زبان را مکش نکند.
- سر ساکشن را طوری قرار ندهید که باعث انسداد خط دیدتان از طریق چشم یا آینه دندانپزشکی شود.
روش استفاده
- سر ساکشن را بهگونهای قرار ندهید که مستقیماً وسط گلوی بیمار را مکش کند. زیرا این کار میتواند باعث درد، خفگی و بند آمدن نفس او شود.
- دندانهای شکسته، تجهیزات آسیبدیده و سایر عوامل خطر خفگی و آسپیراسیون را به نحوی کنترل کنید که داخل دهان و گلوی بیمار نیفتد. به یاد داشته باشید اگر این اتفاق افتاد واکنش سریع به یک موقعیت اضطراری غیرمنتظره و استفاده از سر ساکشن میتواند از خفگی بیمار جلوگیری کند.
- ضمیمه تخلیه با حجم بالا (HVE) را در مقابل هندپیس خود و ۱ تا ۲ سانتیمتر دورتر قرار دهید.
- مانند هر روش پزشکی دیگر در دندانپزشکی هم اطمینان بیمار در مورد اتفاقاتی که میافتد بسیار مهم است. بهخصوص زمانی که صداهای غیرعادی از دستگاهها شنیده میشود، بیمار سرفه میکند یا دهانش را از ترس میبندد.
- هر بار که ساکشن عمل مکش را انجام میدهد ۱۵ ثانیه طول میکشد. اگر میخواهید که ساکشن، مکش بیشتری را انجام دهد بهتر است ۲۰ تا ۳۰ ثانیه مکث کنید و سپس برای مکش دوباره اقدام کنید. به این نکته توجه داشته باشید که در کل پروسه عمل جراحی، مکش ترشحات، عفونت و… نباید بیشتر از ۵ دقیقه طول بکشد.
زمان استفاده از سر ساکشن دندانپزشکی
استفاده کردن از سر ساکشن تقریباً همیشه برای خارج کردن بزاق و مایعات اضافی در طول یک عمل دندانپزشکی ضروری است. ساکشن همچنین حفره دهان را تمیز نگه میدارد و میتواند از خفگی و آسپیراسیون جلوگیری کند. در برخی از روشهای دندانپزشکی، جداسازی تکتک دندانها علاوه بر مکش دهان با استفاده از سر ساکشن مهم است. بند دندانی یا رول پنبهای میتواند برای این کار مناسب باشد و به شما کمک کند دندان موردنظر را بهتر درمان کنید.
نکات مهمی که بیماران باید در هنگام استفاده از سر ساکشن یانکور رعایت کنند
استفاده از سر ساکشن: بیمار نباید سر ساکشن را بدون اطلاع پزشک تکان دهد یا از دهان خود در بیاورد.
تجهیزات دندانپزشکی ممکن است بشکند که این مورد خطر فوری آسپیراسیون یا خفگی را به همراه دارد؛ بنابراین بهتر است کاری با تجهیزاتی که داخل دهان گذاشته میشود نداشته باشند.
بیمار از تجمع بزاق یا مایعات دیگر احساس ناراحتی میکند بنابراین بهتر است اجازه دهد سر ساکشن در دهانش بماند.
استفاده اورژانسی از سر ساکشن
حتی یک جراحی ساده دندانپزشکی هم میتواند به یک جراحی اورژانسی تبدیل شود. بهخصوص زمانی که بیمار دارای بیماریهای زمینهای و… مانند سابقه واکنشهای آنافیلاکتیک باشد. در این شرایط، پاسخدهندگان اورژانس و تیمهای دندانپزشکی باید حاضر باشند تا زمانی که بیمار به دلیل آنافیلاکسی، آسپیراسیون یا استفراغ غیرمنتظره تنفس دچار مشکل میشود بهسرعت مشکل را برطرف کنند.
لارنگوسکوپی به کمک استفاده از سر ساکشن و ضدعفونی راه هوایی (SALAD) میتواند برای بیمارانی که بر اثر ضربههای دندانی یا سایر موارد اورژانسی استفراغ یا خونریزی میکنند نجاتبخش باشد. این استراتژی با کاتتر DuCanto که دارای قطر بزرگ و نوک خمیده برای رفع آلودگی سریع راه هوایی است بهترین راهکار را ارائه میدهد.
انواع مختلف سر ساکشن
سر ساکشنها انواع مختلفی دارند که در شرایط مختلف از آنها استفاده میشود:
Adson: این ساکشن زمانی استفاده میشود که قصد تخلیه کردن خون و مایعات از محل جراحی را داشته باشید. زیرا تجمع آنها میتواند مانع از عملکرد پزشک شود و همچنین باعث ایجاد عفونت شود.
Frazier: این نوع از ساکشن برای مکش مایعات با مقدار کم استفاده میشود. مثلاً در جراحیهای پلاستیک یا جراحیهای عروقی که نیاز به قدرت مکش زیاد ندارند. ساکشنهای Frazier انواع مختلفی از جمله منحنی، کوتاه، بلند، فلزی و یکبارمصرف دارند.
Poole: این ساکشن زمانی استفاده میشود که نیاز باشد مایعات یا اسید را از داخل حفره شکم یا قفسه سینه خارج کرد. این نوع از ساکشن نیز در سه نوع منحنی، فلزی و یکبارمصرف مورداستفاده قرار میگیرد.
Yankauer: استفاده از سر ساکشن یانکور نیز در جراحیهای دندانپزشکی، قفسه سینه و شکم انجام میشود. در واقع با استفاده از ساکشن یانکور، مایعات، خون و عفونت را از داخل بدن بیرون میکشند. این ابزار نیز در سایزهای مختلف وجود دارد تا برای استفاده کودکان و بزرگسالان مناسب باشد.
استفاده از سر ساکشنهای قابلحمل
برخی از دستگاههای ساکشن برای موقعیتهای اضطراری قابلحمل تولید میشوند. این سر ساکشنها به پزشکان و تیم اورژانس اجازه میدهند تا بدون خطر، مستقیماً به سراغ بیمار بروند و او را نجات دهند. این سر ساکشنها مکش شبیه به یک واحد نصب شده روی دیوار را ارائه میدهند. دستگاه مکش اضطراری قابلحمل مناسب دارای عمر باتری طولانی است، با انواع پیوستها سازگار است و مکش ثابت و مطمئنی را ارائه میدهد.
حتی سادهترین درمانها نیز میتوانند شانس زنده ماندن بیمار را به طور چشمگیری افزایش دهند. ازاینرو دستگاه ساکشن و استفاده از سر ساکشن نیز یکی از ابزارهای مهم درمانی به شمار میروند که از تجمع عفونت و مایعات جلوگیری میکنند. همچنین عمل جراحی را هم برای پزشک و هم برای بیمار آسانتر میکنند.