اوژنول
اوژنول دندانپزشکی
اوژنول یک ماده ی بسیار مناسب برای استفاده در برداشتن پوسیدگی عاج دندان قبل از انجام ترمیم دائمی است. همچنین برای پر کردن درزهای دندانی و یا پر کردن لحظه ای حفره های دندانی مناسب است.
کاربرد اوژنول در دندانپزشکی:
از اوژنول Eugenol می‌توان به عنوان یک ترکیب طعم دهنده در صنایع غذایی استفاده کرد. اما خواص درمانی بی‌نظیری که دارد استفاده از آن را در علم پزشکی میسر ساخته است. این ترکیب می‌تواند موضع مورد استفاده را ضد عفونی کرده و اثر بی‌حسی نیز روی موضع ایجاد کند. این ویژگی‌ها باعث شده تا از Eugenol برای ضدعفونی کردن کانال دندان و بی‌حس کردن آن در دندانپزشکی استفاده شود.
در واقع این ترکیب می‌تواند به خوبی هدایت پیام به گیرنده‌های درد را مهار کرده و از این طریق درد را تسکین بخشد. علاوه بر آن خاصیت ضد التهاب این ماده می‌تواند درد را نیز تسکین دهد زیرا همواره التهاب یکی از علل احساس درد می‌باشد.
اوژنول خاصیت ضدمیکروبی دارد
در صورتی که اوژنول با اکسید روی ترکیب شود، با نام روی اوژنول اکسید شناخته می‌شود. این ترکیب برای استفاده‌هایی نظیر: ایجاد پروتز در دندانپزشکی و ترمیم دندان مناسب می‌باشد. برای مثال اوژنول اکسید روی می‌تواند برای آب بندی کانال دندان مفید واقع شود.
این ترکیب می‌تواند برای ساخت خمیرهای سمان زینک اکساید و همچنین کلسیم فسفات مورد استفاده قرار گیرد. این گونه خمیرها برای پانسمان موقت مفید می‌باشند.
به طور کلی می‌توان گفت استفاده از این ترکیب در درمان اندو مناسب به نظر می‌آید.
جهت خرید اوژنول با برند های ایرانی و خارجی مختلف می توانید از لینک های زیر اقدام کنید:
با ساختار و منشا اوژنول بیشتر آشنا شویم.
این ماده که با نام لاتین Eugenol شناخته می‌شود، دارای ترکیب شیمیایی C₁₀H₁₂O₂ می‌باشد جرم مولی این ماده g/mol ۱۶۴٫۲۰ بوده و به عنوان یک ترکیب فنیل پروپن شناخته می‌شود. این ترکیب یک گویاکول بوده که به زنجیره متصل است و عضوی از خانواده فنیل پروپانوئیدی شناخته می‌شود. ترکیب مذکور حالت مایع چرب داشته و به رنگ زرد می‌باشد. این ترکیب از روغن‌های آروماتیک به دست می‌آید. روغن‌های آروماتیکی که Eugenol از آن‌ها استخراج می‌شود خود از روغن‌های ضروری خاصی مانند: روغن جوز، میخک، دارچین، برگ بو و ریحان به دست می‌آیند.
بوی خوش میخک مربوط به اوژنول می‌باشد
هر چند در ترکیبات مختلفی می‌توان این ماده را یافت، اما امکان حضور اوژنول در میخک بیشتر است. با استخراج روغن از میخک شاهد انواع مختلفی از روغن‌های اساسی خواهیم بود. در واقع با توجه به قسمتی از میخک که از آن روغن اساسی استخراج می‌کنید، میزان درصد روغن اساسی ممکن است متفاوت باشد. برای مثال در جوانه‌های گل میخک بیشتر شاهد حضور Eugenol به میزان 60 تا 90 درصد، اوژنول استات و کاریوفیلن هستیم. اما با استخراج روغن از برگ‌های درخت میخک شاهد حضور Eugenol به میزان 88 تا 82 درصد و استات هستیم. روغن‌هایی که حاصل از روغن گیری از شاخه‌های گل میخک هستند، حدودا 90 تا 95 درصد Eugenol دارند.
نام این ترکیب به نام گیاه اووژنیا باز می‌گردد. اووژنیا گیاهی است که از جوانه‌ها و برگ‌های آن ترکیب Eugenol به دست می‌آید. این گیاه بیشتر در کشور‌هایی چون: اندونزی، ماداگاسکار و هند می‌روید.
آیا اوژنول خطرناک است؟
طبق آخرین نظر سازمان بهداشت جهانی که با نام WHO نیز شناخته می‌شود، اوژنول در دسته GRAS قرار گرفته است. این بدان معنی است که ترکیب مورد نظر هیچ گونه خطر حادی برای بدن ایجاد نکرده و کاملا بی‌خطر عمل می‌کند. ماده مورد نظر باعث جهش ژنتیکی در ژن‌ها نشده و یک ماده سرطان زا نیز به حساب نمی‌آید. به همین دلیل استفاده از آن در درمان بیماری‌ها بسیار مناسب به نظر می‌رسد.
اوژنول چگونه به دست می‌آید؟
این ترکیب شگفت انگیز و بسیار پر کاربرد از روش تقطیر با بخار به دست می‌آید. هنگامی که قصد استخراج را از گیاه دارند ابتا روغن‌های اساسی را از گیاه استخراج می‌کنند. سپس از روغن‌های اساسی به دست آمده، استخراج می‌شود. برای این منظور به روغن‌های اساسی استخراج شده میزان 3 درصد محلول سدیم یا پتاسیم هیدروکسید، اضافه می‌شود. ترکیب کردن این مواد با یکدیگر باعث ایجاد نمک قلیایی فنلی می‌شود.
قسمتی از عصاره مورد نظر به شکل نامحلول باقی می‌ماند که با کمک روش تقطیر جداسازی می‌شود. محلول قلیایی در انتهای فرآیند باقی می‌ماند که با تکنیک‌های متنوعی مانند: کروماتوگرافی مایع فشار بالا، تقطیر جزئی و کروماتوگرافی لایه نازک، اسیدی شده و در انتها Eugenol جداسازی می‌شود.
اوژنول به دست آمده با کمک تکنیک‌های طیف سنجی، مانند طیف سنجی مادون قرمز و… تایید می‌شود.
آیا اوژنول باعث ایجاد حساسیت می‌شود؟
هرچند حساسیت نسبت به این ماده خیلی رایج نیست اما مطالعات نشان داده‌اند که برخی از افراد ممکن است به این ماده حساسیت نشان دهند. به همین دلیل استفاده از این ماده در تولید ترکیباتی مانند عطر ممنوع شده است. البته میزان دز ایجاد کننده حساسیت در افراد مختلف متفاوت بوده و دز مشخصی برای آن معرفی نشده است. افرادی که به این ماده حساسیت نشان می‌دهند، ممکن است در هنگام استفاده از کلیه داروهای مربوط به دندان مانند: خمیرهای جراحی و …حساسیت نشان دهند. حضور حساسیت در فرد با کمک تست پچ قابل تشخیص می‌باشد
آیا اوژنول باعث ایجاد حساسیت می‌شود؟
هرچند حساسیت نسبت به این ماده خیلی رایج نیست اما مطالعات نشان داده‌اند که برخی از افراد ممکن است به این ماده حساسیت نشان دهند. به همین دلیل استفاده از این ماده در تولید ترکیباتی مانند عطر ممنوع شده است. البته میزان دز ایجاد کننده حساسیت در افراد مختلف متفاوت بوده و دز مشخصی برای آن معرفی نشده است. افرادی که به این ماده حساسیت نشان می‌دهند، ممکن است در هنگام استفاده از کلیه داروهای مربوط به دندان مانند: خمیرهای جراحی و …حساسیت نشان دهند. حضور حساسیت در فرد با کمک تست پچ قابل تشخیص می‌باشد
چکیده ای از کاربرد و خواص اوژنول در دندانپزشکی
اوژنول که با نام دیگر گایاکول هم شناخته می شود یک روغن معطر است که از دانه ی میخک استخراج می شود. از این ماده برای ایجاد طعم در مواد غذایی, چایی ها, محصولات آرایشی و به عنوان مایع روغنی بی رنگ, به شکل موضعی در درمان دندان درد استفاده می شود. البته به صورت غیر متداول و به ندرت نیز برای درمان درد های مرتبط با سیستم گوارشی یا سیستم تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله از ترکیبی به نام Eugenol نام برده شد که از گیاهان مختلفی مانند: دارچین، میخک و… عصاره گیری می‌شود. البته بیشتر این ماده از طریق میخک استخراج می‌شود که روش استخراج آن نیز به طور کامل در این مطلب شرح داده شد. خواص متنوع و بی‌نظیر این ماده باعث شده تا کاربردهای مختلفی داشته باشد. بیشترین استفاده از این ترکیب در علم دندان پزشکی می‌باشد. اوژنول کاملا بی‌خطر اعلام شده و استفاده از آن هیچگونه اثر منفی بر جای نمی‌گذارد.
از اوژنول جهت ایجاد یک آستر حفره ای کامل زیر ماکزیمم مواد ترمیمی دندان استفاده کرد. به طور کلی نقش سمان دندانی را بر عهده دارد. همچنین از اوژنول در دندانپزشکی به عنوان یک ماده ی اصلی در مواردی مثل پر کردن دندان, سیمان های دندانی, مواد برای پانسمان پریودنتال و سیلر های ارتودنتیکی و پانسمان های سوکت خشک استفاده می شود.
همان طور که گفته شد روغن ماده ی موجود در عصاره ی میخک می تواند باعث ایجاد بی حسی موضعی در بافت عصبی شود.
به دلیل دارا بودن خواصی از جمله آنتی باکتریال, ضد التهاب و ضد درد بودن از اوژنول در کیت های دندان پزشکی به صورت گسترده استفاده می شود.
