آ‌پکس لوکیتور چیست و چه اهمیتی دارد

آ‌پکس لوکیتور چیست و چه اهمیتی دارد

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین عواملی که به درمان موفقیت‌آمیز و صحیح کانال ریشه دندان کمک می‌کند، تعیین طول کانال ریشه دندان به شکل درست است که استفاده از آپکس لوکیتورها این کار را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهد. امروزه از دستگاه آپکس لوکیتور که یک دستگاه الکترونیکی است جهت تعیین طول کانال ریشه‌ها در دندان‌های دائمی استفاده می‌شود.

آپکس لوکیتور که با نام اپکس فایندر هم شناخته می‌شود، در درمان اندو مورداستفاده قرار گرفته و می‌تواند موقعیت اپیکال فورامن و همچنین طول فضای root canal را به شکل صحیح و دقیق تعیین نماید. همان‌طور که مشخص است، هدف نهایی در درمان اندودانتیکس پاک‌سازی کامل کانال‌های ریشه از عوامل پاتولوژیک خواهد بود. این عوامل شامل پروتئین‌های تغییر شکل یافته، بقایای مواد آلی، باکتری‌ها و سموم آن‌ها است.

چرا استفاده از آپکس لوکیتورها؟

جهت حذف منشأ این عوامل موجود در کانال ریشه دندان، انجام صحیح مراحل درمانی اندودانتیکس ضروری است که این مراحل شامل پاک‌سازی و شکل‌دادن کامل یک ریشه و مهروموم کردن دقیق آن‌ها با یک پرکننده سه‌بعدی و غیرقابل‌نفوذ است.

جهت آماده‌سازی مناسب و مؤثر کانال ریشه دندان باید محل پایان یافتن درمان‌های اندودانتیکس را مشخص کرد. مناسب‌ترین محل جهت پرکردن کانال ریشه دندان باتوجه‌به آناتومی که ناحیه پری‌آپیکال دارد، تنگ‌ترین نقطه کانال ریشه دندان یا همان تنگه آپیکال است. نکته مهم این است که با چشم نمی‌توان انتهای ریشه دندان را دید، پس جهت تخمین زدن طول کانال ریشه نیاز است از روش‌های دیگری استفاده شود.

زیرا همان‌طور که گفتیم، این عمل نیاز به اندازه‌گیری دقیق طول کانال ریشه دارد. یکی از این روش‌ها، استفاده از آپکس لوکیتورها است. در ادامه با ما همراه باشید تا ۱۴ نکته مهم در استفاده از آپکس لوکیتورها را برایتان شرح دهیم.

۱۴ نکته مهم در استفاده از آپکس لوکیتورها

1. استفاده از آپکس لوکیتورها احتمالاً برای دندانپزشکان دقت بسیار بالاتری از رادیوگرافی به ارمغان بیاورند؛ اما این نکته نیز اهمیت دارد که به هیچ وجهی امکان ندارد بتوانند جایگزین رادیوگرافی بشوند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای رادیوگرافی در حین انجام کار، تعیین طول است و باید توجه داشت که روش آپکس لوکیتور و رادیوگرافی در حقیقت مکمل یکدیگر محسوب می‌شوند. پس بهتر است باتوجه‌به خطاهایی که هر دو ابزار در تعیین طول دارند، این دو روش با هم دیگر جهت تعیین کردن طول استفاده بشوند. باید در نظر داشت که اطلاعاتی که از روش رادیوگرافی به‌دست‌آمده است محدوده وسیع‌تری را ارائه می‌دهد و صرفاً این اطلاعات به تعیین طول محدود نخواهد شد.
2. مورد بعدی این است که آپکس لوکیتورهای نسل سه و نسل‌های سه به بعد در تمام برندهایی که در بازارهای جهانی وجود دارند، با حضور داشتن و یا برخورد با هیپوکلریت، بزاق و مایعات می‌توانند که دقت خود را در بهترین حالت ممکن حفظ کنند. البته باید توجه داشته باشید که این ادعا مربوط به وضعیت داخل کانال دندان است. در مقابل، تاج دندان تا جایی که ممکن است باید خشک و فاقد هرگونه رطوبت و مایعات باشد. این یعنی وجود رطوبت از هر نوعی داخل کانال دندان باعث بروز مشکل و اختلال خاصی نمی‌شود.
3. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که حتماً از تماس اتصالات دستگاه آپکس لوکیتور با بیمار و خود منبع دستگاه اطمینان کامل حاصل کنید؛ زیرا اتصالات این دستگاه مانند هر دستگاه دیگری بعد از گذشت مدتی استفاده ممکن است مستهلک شود و یا اینکه به دلیل استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های قوی مثل دکونکس رسوب‌کند و جرم بگیرد. این موارد سبب می‌شود که استفاده از آپکس لوکیتورها در نهایت دقت پایین‌تری از خود نشان دهد.

نکات مهم در حین استفاده از آپکس لوکیتورها

1. بهتر است زمانی که می‌خواهید از دستگاه استفاده کنید، مطمئن شوید که شارژ آپکس لوکیتور در حالت کامل و پر قرار دارد؛ زیرا دستگاه ممکن است با پایین آمدن شارژش دچار خطا بشود. اگر دستگاه شما از نوع باطری‌خور است، باید از باطری‌های باکیفیت و مرغوب استفاده نمایید.
2. گیره لبی آپکس لوکیتور اگر در سمت مخالف محلی که باید درمان در آن انجام شود، استفاده شود بهتر و مطمئن‌تر عمل می‌کند. در حقیقت در سمت محل انجام درمان گیره می‌تواند فضا را اشغال و راه دست دندانپزشک را جهت انجام کار سد کند. علاوه بر این امکان اتصالی و بروز خطا وجود دارد.
   

   نکات مهم

3. طی تحقیقات و آزمایش‌های گوناگون مشخص شد که آپکس لوکیتورهای نسل جدید، تداخلی با پیس میکرهای قلبی ایجاد نمی‌کنند؛ بنابراین عملاً هیچ‌گونه منعی برای استفاده از آپکس لوکیتورها وجود نخواهد داشت. البته که شرط رعایت احتیاط لازم است. شما باید تا زمانی که از نسل آپکس لوکیتور و عدم ایجاد تداخل با پیس میکرها مطمئن نشده‌اید، برای درمان افرادی که از این وسایل استفاده می‌کنند از این دستگاه استفاده نکنید. در این موردمطالعه کردن صحیح و بادقت دفترچه راهنمای شرکت سازنده دستگاه به شما کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
4. بهتر است بدانید که کارکردن با دستگاه و تفسیر خطاهای آن بیشتر به شکل قلقی انجام می‌شود. در حقیقت شما با کارکردن با این دستگاه بر اساس عملکرد، نوع دستگاه و نوع درمان متوجه قلق آن خواهید شد. این نکته به این منظور است که تجربه‌کردن شما در استفاده از این دستگاه نقش بسیار مهمی خواهد داشت. مثلاً به شکل تجربی در بیشتر این دستگاه‌ها در ریشه دندان‌هایی که طول خیلی بلند دارند، دندان‌هایی که با اپکس باز و یا دندان‌هایی که دچار تحلیل رفتن ریشه شده‌اند، تفسیر اطلاعاتی که در تعیین محل ا‌پکس به‌دست‌آمده است نیاز به‌دقت بسیار بالا و تجربه کلینیکی تخصصی دارد؛ چرا که ممکن است محدوده خطای وسیعی را شامل شود.

رعایت اصول اساسی در استفاده از آپکس لوکیتورها

1. استفاده از آپکس لوکیتورها : نکته مهم دیگر این است که نتایج بسیاری از مطالعات و تحقیقات نشان می دهد که نوع دندان‌های بیمار و شرایط پالپی دندانی‌شان که وایتال باشد یا نکروز، تأثیر کلینیکالی بر عملکرد این دستگاه‌ها ندارد. البته که پیش آماده‌سازی و استفاده از فایل‌هایی با سایز بالاتر باعث ایجاد حس اعتماد و اطمینان بیشتر در نتایج نهایی به‌دست‌آمده از این دستگاه می‌شود.
2. لازم است بدانید که رعایت اصول اندو به افزایش دقت استفاده از آپکس لوکیتورها کمک شایانی می‌کند. در حقیقت برداشتن تمام پوسیدگی‌ها، برداشتن همه ترمیم‌های قبلی، آماده‌سازی اولیه (preflaring) پیش از تعیین طول و آماده‌کردن به روش کراون داون باعث می‌شود دندانپزشکان بهتر بتوانند از آپکس لوکیتور استفاده نماید.
3. اصل اساسی استفاده از آپکس لوکیتورها، در حقیقت ایزولاسیون است. بدون ایزولاسیون احتمالاً تمام نتایجی که از آپکس لوکیتور به دست می‌آید؛ با خطا همراه است. باید بگوییم که هیچ‌کدام از محلول‌های شست‌وشو و یا لوبریکنت‌ها هم احتمالاً نمی‌توانند به‌وجودنیامدن خطا را تضمین کنند و این احتمال همیشه وجود دارد.
4. آپکس لوکیتور قابلیت‌های بسیار ویژه‌تری هم دارد؛ برای مثال از این دستگاه‌ها می‌توان جهت تشخیص پرفوراسیون‌های دندان در نواحی مختلف دهان استفاده نمود. در گرفتن بهترین نتیجه از این کاربرد و عملکرد دستگاه، ایزولاسیون بسیار حیاتی، ضروری و الزامی خواهد بود.
5. به شکل تجربی بعضی از آپکس لوکیتورها در برخی از دندان‌ها ممکن است دقت کافی در انجام عملکرد خود را نداشته باشند. در دندان‌هایی که طول ریشه‌هایشان بلند است در تحلیل آپکس ریشه و حضور داشتن ترمیم‌های فلزی یا روکش، بهتر است به‌عنوان دندانپزشک صرفاً به نتایج آپکس لوکیتورها اطمینان نکنید. در دندان‌های کلسیفیه خصوصاً در حالت دبری پک و فقدان Patency احتمال دارد تخمین شما از نتایج به‌دست‌آمده توسط آپکس لوکیتورها دچار خطا باشد.

نکات مهم در هنگام خرید و انتخاب آپکس لوکیتور

1. پیشرفت نسل‌های جدیدتر دستگاه آپکس لوکیتور الزاماً به این معنی نیست که این دستگاه‌های نسل جدید عملکرد دقیق‌تر و بهتری را برای درمان ارائه می‌دهند. در حقیقت یعنی مثلاً نسل چهارم این دستگاه‌ها الزاماً از نسل سوم آن‌ها از لحاظ دقت عملکرد جلوتر و قدرتمند‌تر نیست. بررسی نتایج مطالعات و استفاده از تجربیات همکارانتان یقیناً در هنگام خرید این دستگاه به شما کمک شایانی خواهد کرد. توصیه می‌کنیم به‌هیچ‌وجه به تبلیغات دهان‌پرکن شرکت‌های تجاری مختلف سازنده این دستگاه، ظاهر و شکل بیرونی دستگاه‌ها و توضیحات فریبنده فروشنده‌‌ها توجه خاصی نکنید. سعی کنید خرید خود را به شکل منطقی و اصولی انجام دهید.
2. همان‌طور که گفتیم، استفاده از آپکس لوکیتورها باید به‌عنوان یک روش مکمل درمانی در کنار روش‌های دیگر مانند رادیوگرافی باشد. پس بهتر است نتایج حاصل‌شده از این دستگاه را در کنار رادیوگرافی و سایر روش‌های درمانی مانند لمس تنگی آپکس، کن کاغذی و… استفاده نمایید. عقل و منطق می‌گوید که اتکا کردن تنها به یک روش تعیین طول می‌تواند ضریب اشتباهات درمانی شما را بالا ببرد.

کلام آخر

اصولاً درمان کانال ریشه و دیگر درمان‌های مربوط به حوزه دندانپزشکی بسیار حساس هستند. باید با بالاترین میزان دقت انجام‌پذیرند تا بیمار نتیجه دلخواه را کسب کند و مشکلی در ادامه برای او به وجود نیاید. همان‌طور که در این مطلب خواندید، یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان کانال ریشه، اندازه‌گیری طول آن کانال است. این اقدام با روش‌های مختلف و متنوعی مانند رادیوگرافی خصوصاً رادیوگرافی پری‌آپیکال، استفاده از حس لامسه و به‌کارگیری دستگاه‌های الکترونیکی انجام می‌شود.

یکی از دقیق‌ترین و نوین‌ترین این روش‌ها، استفاده از آپکس لوکیتور است. در این مقاله شما با ۱۴ نکته در مورداستفاده از آپکس لوکیتورها آشنا شدید. شاید مهم‌ترین نکته میان تمام این‌ها، مکمل قراردادن این روش است. دقت روش‌های اندازه‌گیری صددرصدی نیست و ممکن است خطا داشته باشد. پس بهتر است در کنار استفاده از آپکس لوکیتور، از روش‌های دیگر مانند رادیوگرافی نیز استفاده شود تا نتیجه دارای بالاترین میزان صحت و دقت باشد. امیدواریم توانسته باشیم اطلاعات لازم را به شما بدهیم.