عنوان مقاله: نحوه تست و آزمایش کیفی از اتوکلاو دندانپزشکی

نحوه تست و آزمایش کیفی از اتوکلاو دندانپزشکی

نحوه تست و آزمایش کیفی از اتوکلاو دندانپزشکی: با توجه به موقعیت حساس کار دندانپزشکی، لازم است که وسایل آن به طور مداوم توسط اتوکلاو دندانپزشکی استریل شود. عدم توجه به این امر باعث کاهش کیفیت دستگاه می شود و عملیات استریلیزاسیون به خوبی انجام نمی شود. استریل کردن وسایل دندانپزشکی به دلیل قرار گرفتن زیاد در معرض محیط کثیف دهان بیماران بسیار حائز اهمیت است. بنابراین کاربر یا اپراتور این دستگاه باید روزانه و هفتگی آن را استریل کند.

اتوکلاو چیست؟

ضد عفونی و استریل لوازم دندانپزشکی توسط دستگاهی به نام اتوکلاو دندانی انجام می‌شود. به این ترتیب ابتدا ابزار آلوده را داخل دستگاه قرار می‌دهند. با روشن کردن آن، بخار آب شروع به انتشار می‌کند و تمام میکروارگانیسم‌های مقاوم در برابر ضد عفونی کننده‌ها از بین می‌روند. اما خود استریلیزاسیون یک عمل بسیار مهم و ضروری است. بنابراین هر چند وقت یک بار باید از سالم بودن دستگاه اطمینان حاصل کنید.

اهمیت تست اتوکلاوهای دندانپزشکی

آلودگی باقیمانده روی ابزارهای دندانپزشکی باعث گسترش بیماری‌های عفونی می‌شود. مطمئناً هزینه‌های کنترل آن به مراتب بیشتر از آزمایش دوره‌ای اتوکلاو خواهد بود؛ بنابراین هر کاربر وظیفه دارد دستگاه استریل کننده را ارزیابی کند و در بازه‌های زمانی مشخص از عملکرد آن مطلع شود. کیفیت کار هم باید دائما ارزیابی شود. از دیگر موارد اهمیت تست اتوکلاو موارد زیر است:

• همه بیماران دندانپزشکی حق دارند از ابزارهای کاملا تمیز و استریل برای انجام کارهای دندانپزشکی استفاده کنند.
• رعایت بهداشت و پیشگیری از عفونت در تمامی مراکز دندانپزشکی در هر سطحی باید به طور یکسان انجام شود.
• اندازه دستگاه نباید در بازرسی‌های دوره‌ای اختلال ایجاد کند.

همان طور که بیان شد استریل وسایل دندانپزشکی به دلیل قرارگیزی زیاد در معرض محیط کثیف دهان بیماران بسیار حائز اهمیت است. حتی در بسیاری از کشورها رعایت نکردن این موضوع یا انجام آن در فواصل نامنظم غیرقانونی است و جریمه نقدی و حبس را به دنبال دارد. بنابراین کاربر یا اپراتور این دستگاه باید مداوم آن را استریل کند. اما برای اطمینان از سلامت دستگاه و اطمینان از کیفیت بالای فرآیند استریلیزاسیون باید از روش‌های مختلفی برای بررسی دستگاه استفاده کرد. این روش‌ها عبارتند از:

• آزمایش فیزیکی
• شیمیایی
• بیولوژیکی

نحوه انجام آزمایش فیزیکی روی اتوکلاو دندانپزشکی

هدف از کنترل کیفیت اتوکلاو دندانی بررسی این موضوع است که آیا دستگاه به طور کامل همه میکروارگانیسم های موجود را از بین می برد. معاینات باید کاملا منظم باشد تا در صورت بروز هرگونه مشکل به موقع شناسایی و اصلاح شود. اولین روشی که برای بررسی استفاده می‌شود، آزمایش فیزیکی یا مکانیکی است. این تست توسط یک دماسنج انجام می‌شود که دارای عقربه‌هایی برای نشان دادن وضعیت دستگاه است. بهترین زمان برای استفاده از این تست قبل از شروع استفاده از دستگاه و به شکل روزانه است.

شاخص‌هایی که در ارزیابی فیزیکی یا آزمایش مورد بررسی قرار می‌گیرند شامل فشار، دما، زمان چرخه و سایر شاخص‌های عقیم سازی هستند. اگرچه برآورد این روش واقعاً نشان‌دهنده عملکرد مناسب اتوکلاو نیست، اما برای تشخیص عیوب دستگاه بسیار مهم است.

نحوه انجام آزمایش شیمیایی روی اتوکلاو دندانپزشکی

آزمایش شیمیایی یکی دیگر از روش‌های معاینه اتوکلاو است. در این روش از نشانگر استفاده می‌شود که به شرایط فیزیکی داخل دستگاه مانند دما، فشار و … بسیار حساس است. این نشانگرها در واقع به صورت نواری هستند. این نوارهای حساس به محض قرار گرفتن در معرض فضای داخلی دستگاه تغییر رنگ می‌دهند. برای جلوگیری از نفوذ دستگاه استریلیزر به نوارها، ابتدا باید آنها را بسته بندی کرد و سپس در اتوکلاو قرار داد. در چنین مواردی معمولاً از ترکیباتی مانند تیوسولفات استفاده می‌شود. به عنوان مثال با استفاده از تیوسولفات سرب از سفید به سیاه و تیوسولفات مس از زرد به سیاه تبدیل می‌شود.

اپراتور معمولاً نوار یا برچسب را می‌پیچد و داخل دستگاه قرار می‌دهد. پس از اتمام مراحل عقیم سازی آن را برمی‌دارد و مشاهده می‌کند. اگر نوار تغییر رنگ ندهد یا به طور کامل رنگش عوض نشود، دوباره فرآیند تست را انجام می‌دهد. در این روش از دو نوع نشانگر زیر برای انجام کار استفاده می‌شود.

نحوه انجام آزمایش بیولوژیکی روی اتوکلاو دندانی

اما روش‌های بیولوژیکی یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای بررسی صحت اتوکلاو است. این تست یک بار در هفته برای بررسی دستگاه استفاده می‌شود. در این روش از میکروارگانیسم‌های زنده مانند هاگ که در محلول و در بسته بندی آمپول هستند به عنوان نشانگر بکار می‌رود. هاگ‌ها یا به عبارتی دیگر اسپورها یکی از مقاوم‌ترین میکروارگانیسم‌های موجود هستند. وقتی هاگ‌ها به طور کامل حذف شدند، می‌توانید مطمئن باشید که دستگاه به خوبی کار می‌کند. میکروارگانیسم‌ها بسیار شبیه به شاخص‌های شیمیایی هستند. نمونه‌ای از اسپور مورد استفاده برای آزمایش اتوکلاو بیولوژیکی Geobacillus stearothermophilus است. اسپورهای آتروفی باسیلوس نیز برای کنترل گرمای خشک و اکسید اتیلن استفاده می‌شوند.

بررسی دستگاه استریل کننده دندان با استفاده از اسپور یکی از دقیق‌ترین بررسی‌های دوره‌ای است که می‌توان انجام داد. نحوه استفاده از هاگ در آزمایش بیولوژیکی به شرح زیر است:

• ابتدا یک آمپول حاوی هاگ وارد دستگاه می‌شود. آمپول دیگری به عنوان کنترل در خارج از دستگاه قرار میگیرد تا پس از استریل کردن با یکدیگر مقایسه شوند.
• عملیات استریلیزاسیون را با پارامترهای صحیح شروع کنید و منتظر بمانید.
• پس از عمل ویال، آمپول را از دستگاه خارج کنید.
• آمپول‌های آزمایش شده و کنترل شده را بشکنید تا آنزیم آزاد شود.
• اکنون باید هر دو آمپول را در نشانگر قرار دهید.

سخن پایانی: نحوه تست و آزمایش کیفی از اتوکلاو دندانپزشکی

نتیجه آزمایش معمولاً این است که اگر اسپورهای  ویال آزمایش از بین روند و اسپورهای ویال کنترل باقی بمانند، نتیجه آزمایش منفی است. برعکس، اگر اسپورهای  ویال آزمایش از بین نروند، آزمایش با شکست مواجه می‌شود. اگر هر دو اسپور ويال آزمايش و كنترل از بين بروند، پاسخ نامشخص است و آزمايش همچنان ناموفق است. در نهایت از آن جا که این کار بسیار حساس می باشد، در صورتی که به راهنمایی بیشتری نیاز داشتید سایت کادنت در این زمینه می‌تواند راهنمای شما باشد.